Siêu tỉ phú Carlos Slim: Những bí quyết làm giàu
Trong danh sách các cự phú giàu nhất thế giới mà tạp chí đầy uy tín Forbes soạn cho năm nay, trùm truyền thông Mexico, Carlos Slim, lại đứng ở vị trí hàng đầu với gia sản ước tính trị giá 53,5 tỉ USD. Trong 12 tháng gần đây, theo đánh giá của các chuyên gia, ông Slim đã nặng túi thêm 18,5 tỉ USD.
Theo CNN, ngay từ năm 1994, ông Slim lần đầu tiên đã nhảy lên được vị trí thứ nhất trong danh sách các siêu cự phú không phải là công dân Mỹ. Cho tới hôm nay vẫn còn không ít những ý kiến khác nhau về koồn gốc gia sản của ông nhưng cũng chẳng có ai tìm ra chứng cớ gì để hạ thấp tài năng làm giàu của siêu tỉ phú Mexico này và ông Carlos Slim vẫn tiếp tục nhân lên gia sản của mình với một tốc độ đáng khâm phục.
Cự phú đa năng
Mọi sự bắt đầu từ quầy bán quần áo khiêm nhường với cái tên rất kêu là "Ngôi sao phương Đông" mà người cha của cự phú tương lai, một người Lebanon nhập cư, đã mở ra ở thành phố Mexico năm 1911. Ông này đã phải bỏ nơi chôn nhau cắt rốn trong đế chế Ốttôman sang Mexico vì sợ phải đi quân dịch cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ. Tại đây, ông đã lấy con gái một doanh nhân cũng người gốc Lebanon làm vợ và họ đã sinh hạ 6 người con. Cự phú Carlos là người con thứ năm, sinh năm 1940.
Ngay từ nhỏ, cậu bé Carlos, mồ côi cha từ năm 12 tuổi, đã bộc lộ rất sớm thiên hướng làm ăn buôn bán và thực hiện rất tốt công việc của mình trong quầy bán quần áo mà người cha quá cố đã để lại cho mấy anh chị em. Cậu bé Carlos còn sớm biết bán cho anh chị em ruột của mình những món bánh kẹo để lấy lãi.
Cũng từ nhỏ, Carlos đã có thói quen ghi lại tất cả những khoản chi tiêu hàng ngày để tự điều chỉnh cho ngày một hợp lý hơn. Năm 15 tuổi, cự phú tương lai đã có trong tài khoản ở ngân hàng Banamex 5.523 peso (tiền Mexico). Khi Carlos Slim vào học ở Khoa Kỹ sư, Trường Đại học Tổng hợp Mexico năm 14 tuổi, tài khoản đó đã tăng lên tới 31.900 peso. Năm 26 tuổi, cự phú tương lai đã biết cách nhân phần gia sản được thừa kế từ cha mình lên tới 400 nghìn USD, một khoản tiền có thể nói là rất lớn so với thời ấy.
Những bài học làm giàu
Nguyên tắc hành xử trên thương trường của Carlos Slim là, mua tất cả những cái gì có thể mua được để giành lấy thế độc quyền trong bất cứ một lĩnh vực hứa hẹn sinh lời nào. Điều quan trọng ở đây là không được lầm lẫn khi lựa chọn cổ phiếu. Cho đến nay, ông Carlos Slim chưa bao giờ bị lầm lẫn như thế cả. Chiến lược maketing của cự phú Carlos Slim là ở việc thành lập các mạng lưới cửa hàng, nơi những khách hàng Mexico thường thường bậc trung có thể mua các vật dụng sinh hoạt hàng ngày với những mức giá vừa phải.
Ông Carlos Slim còn biết cách sử dụng những chiêu thức kinh doanh mà cha ông từng làm để vươn lên trên thương trường. Người cha trong những năm nội chiến ở Mexico đã mua tới tấp những bất động sản mất giá ở thủ đô khi lực lượng cách mạng của thủ lĩnh Pancho Villa hành quân tới gần. "Đó là một hành động quả cảm, - ông Carlos Slim về sau nhận xét. - Cha tôi đã dạy tôi rằng, dù khủng hoảng có sâu sắc đến mấy, thì cả đất nước Mexico lẫn thủ đô Mexico vẫn không thể biến mất đi đâu được và nếu như ta tin vào đất nước, thì bất cứ sự đầu tư nghiêm túc nào rồi cũng được bồi hoàn hậu hĩnh".
Cũng chính vì thế nên Công ty Thương mại Carso (tên công ty được ghép từ những vần đầu trong tên của ông và những vần đầu trong tên của người vợ quá cố của ông, bà Soumaya Domit, 1967-1999) đã mua bất cứ cổ phiếu hấp dẫn nào. Thí dụ như cổ phiếu của các công ty khai thác mỏ… Hiện nay, Công ty Frisco trong Tập đoàn Carso là một trong những doanh nghiệp khai thác mỏ và chế biến hóa chất lớn nhất Mexico.
Bài học thứ hai của người cha là cần tạo dựng, duy trì và biến tấu kịp thời những mối quan hệ cần thiết. Cựu Tổng thống Mexico, ông Carlos Sailnas mà dưới thời cầm quyền của ông này, ông Carlos Slim đã mua được Hãng Telmex, hiện đang phải tị nạn ở Ireland để thoát tội tham nhũng. Nhưng bản thân ông Carlos Slim lại không bị dính bất cứ bụi bẩn nào.
Có lẽ vì ông Carlos Slim đã biết cách tùy cơ ứng biến tạo dựng kịp thời những mối quan hệ mới. Phối hợp với thị trưởng thiên tả của thành phố Mexico, ông Andres Manuel Obrador, nhà tài phiệt giàu có này đã bắt tay vào việc cải tạo lại khu vực trung tâm lịch sử của thủ đô và ủng hộ những nỗ lực tranh cử Tổng thống của ứng cử viên thuộc đảng Xã hội. Dẫu ông Obrador đã bị thất cử nhưng ông Carlos Slim vẫn duy trì quan hệ khá hữu hảo với ông này và cũng kịp thiết kế các quan hệ bình thường với Tổng thống thiên hữu Felipe Calderon.
Ông Carlos Slim cũng rất cẩn trọng trong việc tạo dựng các mối quan hệ ở nước ngoài. Ông từng thuê cựu thị trưởng New York, Rodif Guiliani, làm cố vấn. Khi Tổng thống Panama có vấn đề trong việc bay tới dự đám tang Giáo hoàng Jean Paul II, ông Carlos Slim đã cho ông Martin Torijjos mượn máy bay riêng của mình. Ông Carlos Slim cũng tìm được cách để cùng đệ nhất phu nhân Mỹ quốc Lora Bush tới dự đám cưới của đại sứ Mỹ tại Mexico với con gái của đại gia chuyên sản xuất bia Corona…
Ông Carlos Slim chỉ giao tiếp bằng tiếng Tây Ban Nha và mỗi khi phải dùng tiếng Anh thì ông không giấu giếm sự cực chẳng đã.
Theo các nhà quan sát, cự phú Carlos Slim là nhân vật rất hài hòa với thực trạng chính trị kinh tế xã hội phức hợp ở Mexico. Như GS Denise Dresser ở Viện Công nghệ Mexico nói với phóng viên tạp chí Nga Itogi, Mexico, có một mạng lưới các mối quan hệ giữa chính phủ và giới doanh nhân. Và chuyện này kết thúc bằng việc lập ra một chính phủ có xu hướng nâng đỡ các đối tác doanh gia. Tuy thế, ngay cả trong điều kiện này, ông Slim vẫn được đánh giá là nhân vật xuất chúng trong làng doanh nhân Mexico.
Ông biết cách thay đổi để phù hợp hơn với xu thế mới: thí dụ, ông đã đồng tình với quyết định của ủy ban về cạnh tranh và cam kết thôi không mua các hãng truyền hình cáp - vì khác đi, sẽ lại xuất hiện một lĩnh vực nữa mà ông có thể độc quyền kinh doanh.
Mạng lưới rộng mở
Hoạt động của ông Slim liên quan tới mọi mặt đời sống của người dân thường Mexico. Các công ty của ông Carlos Slim sản xuất thuốc lá, linh kiện xe hơi, thiết bị kỹ thuật cho các giàn khoan dầu mỏ, bảo hiểm ôtô và nhà cửa… Trong các siêu thị Mexico, mạng lưới Sunborns của ông, tương tự như mạng lưới Wall Mart ở Mỹ, bán đủ "trăm thứ bà rằn", từ nước uống tới các đồ điện tử dân dụng…
Hãng hàng không giá rẻ Volarris của Slim cũng làm ăn không đến nỗi tệ ngay cả trong tình hình khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu này. Ông Slim còn sở hữu những doanh nghiệp viễn thông khổng lồ như Telmex & Telcel, kiểm soát tới trên dưới 90% thị trường Mexico… Cũng vì những chuyện trên nên ông Slim đã được đặt cho hỗn danh là "Mr. Độc quyền". Tiền lời thu được từ các khách hàng Mexico đã được ông Slim sử dụng để mua cổ phiếu của các công ty viễn thông khác ở khắp châu Mỹ Latinh và ở các bang đông người nói tiếng Tây Ban Nha của Mỹ và thậm chí cả ở châu Âu…
Hãng Telefonos de Mexico (TelMex) của ông kiểm soát tới 92% mạng lưới điện thoại hữu tuyến ở nước này. Hãng America Movil kiểm soát 70% thị phần điện thoại di động Mexico. GS Mỹ George W.Grayson từng gọi Mexcio là Slimland (mảnh đất của Slim).
Giản dị và tiết kiệm
Cự phú giàu nhất thế giới Carlos Slim ăn vận rất khiêm nhường và không bao giờ tốn tiền cho những việc may sắm hàng hiệu. Ông hay nhắc đi nhắc lại đầy kiêu hãnh câu nói mang nặng tinh thần ái quốc: "Tôi không hề có căn hộ hay biệt thự ở nước ngoài". Trong các cuộc làm việc, ông Carlos Slim đã cố tình mang những cái đồng hồ rẻ tiền có gắn thêm máy tính. Quy tắc của ông là: "Hãy loại bỏ những sự dư thừa ngay cả trong những lúc dễ dàng nhất của cuộc đời mình, vì điều này sẽ giúp ta ổn định trong những giai đoạn gặp nhiều khó khăn lớn nhất".
Trong nhiều năm liền, văn phòng tập đoàn của ông Slim, nơi tập trung hàng tỉ USD gia sản của ông, đã nằm ở một tòa nhà bê tông hai tầng không có cửa sổ. Chính trong "căn cứ địa" này, ông chủ có một phòng làm việc nhỏ xíu như các nhân viên khác. Hiện nay, vì danh giá quá cao nên trụ sở Tập đoàn Carso đã là cả một tòa tháp hiện đại ở trung tâm thủ đô Mexico với những đồ nội thất được mua đấu giá tại Sotheby.
Khả năng làm việc bất tận của ông Slim đã tạo nên những huyền thoại. Ngày làm việc của ông kéo dài không dưới 14 giờ. Các nhân viên dưới quyền ông đã học được cách không ngạc nhiên nếu ông chủ triệu tập họp vào lúc… 4 giờ sáng. Trong những giai đoạn khủng hoảng (không ít!), ông Carlos Slim đã duy trì sức sống của mình chỉ nhờ xì gà La Habana. Xì gà, đó là thú vui đặc biệt của ông. Ông còn có một thú vui giải trí khác là sưu tập các tác phẩm nghệ thuật. Bên cạnh những kiệt tác của Degas và Monet, ông Carlos Slim còn sở hữu một bộ sưu tập các tác phẩm của Rodin lớn thứ hai trên thế giới sau Viện Bảo tàng Rodin ở Paris. Bộ sưu tập các vật phẩm văn hóa thuộc nền văn minh Aztec của ông Slim được coi là có ấn tượng hơn so với viện bảo tàng nhân chủng học ở thủ đô Mexico.
Sau khi người vợ Soumaya Domit qua đời vì viêm thận, ông Slim đã cho trưng bày các bộ sưu tập của mình để công chúng rộng rãi có thể tới chiêm ngưỡng. Và ngay cả trong một thủ đô có quá nhiều báu vật văn hóa như thành phố Mexico, Viện Bảo tàng Soumaya vẫn được đánh giá như một viên kim cương vô giá
Năm nay, vị trí thứ hai trong danh sách của Forbes thuộc về người sáng lập ra Hãng Microsoft, ông Bill Gates với gia sản ước tính vào khoảng 53 tỉ USD. So với năm trước, ông Bill Gates đã giàu thêm 13 tỉ USD.
Siêu tỉ phú Mỹ Warren Buffett, người từng ở vị trí số 1 trong danh sách của Forbes năm 2008, năm nay phải đứng sau ông Bill Gates với gia sản ước tính khoảng 47 tỉ USD. Trong 12 tháng qua, ông Buffett đã giàu thêm 10 tỉ USD. Nhìn chung trong năm 2009, theo đánh giá của Forbes, công việc làm ăn của các cự phú vẫn khá phát đạt. Đã có thêm 218 tỉ phú mới được ghi danh trong 12 tháng qua, trong đó có 62 người tới từ châu Á. Tính ở thời điểm tháng 3-2010, trên thế giới, theo đánh giá của Forbes, có 1.011 tỉ phú USD. 10 siêu tỉ phú dẫn đầu danh sách này hiện đang sở hữu những gia sản khổng lồ với tổng giá trị ước tính khoảng 254 tỉ USD ở năm 2009 và 342 tỉ USD ở năm 2010.